با افزایش جمعیت جهان نیاز به تولید مواد غذایی بسیار بیشتر از قبل احساس می‌شود. ازآنجایی‌که گندم نقش مهمی در تأمین غذای انسان دارد؛ کاشت گندم بهترین راه‌حل برای افزایش تولید غذا و جلوگیری از گرسنگی در جهان است. حالا چگونه گندم بکاریم؟ آیا شما می‌توانید در باغچه پشت خانه خود گندم بکارید یا نیاز به زمین زراعی بزرگ دارید؟ جواب این سؤالات و صفر تا صد کشت گندم را در این مقاله به شما می‌گوییم. با ما همراه باشید.
مراحل کشت گندم
اگر بخواهیم در یک جمله گندم را تعریف کنیم، باید بگوییم گندم بشر را از گرسنگی نجات داده است! اولین شواهد کشت گندم به دست انسان به دوره نوسنگی در ترکیه برمی‌گردد. این شواهد تأیید می‌کنند که گندم سال‌های زیادی است که بخش مهمی از غذای انسان‌های کره زمین را تأمین می‌کند. شما کافی است تا نگاهی به اطراف خود کنید تا متوجه حضور پررنگ گندم در بیشتر وعده‌های غذایی شوید. نانی که هر روز سر سفره می‌گذارید، کیک یا بیسکویتی که هر روز با چای می‌خورید، غلات صبحانه و … همه به نعمت حضور گندم تولید می‌شوند. حالا ما به‌عنوان یک فرد عادی که می‌خواهد در باغچه کوچک خود گندم بکارید یا یک کشاورزی که می‌خواهد در زمین زراعی خود گندم بکارد باید به چه چیز‌هایی توجه کنیم؟ آیا نوع زمین اهمیت دارد؟ شرایط آبوهوایی یا زمان کشت گندم چقدر مهم است؟ در ادامه مراحل کشت گندم و توضیحات موردنیاز را به شما می‌گوییم، اما قبل از آن پیشنهاد می‌کنیم که به مقاله انواع گندم در ایران سر بزنید تا باتوجهبه شرایط آبوهوایی خود، نوع گندم بهتری را انتخاب کنید.
کشاورزی یا کشت گندم در مقایسه با کشت غلات دیگر آسان است. با رعایت نکات زیر می‌توانید گندم بکارید:
انتخاب مکان مناسب
انتخاب مکان یا زمین کشاورزی بخش مهمی از کاشت گندم است. فرقی نمی‌کند که شما می‌خواهید در یک زمین زراعی بزرگ گندم بکارید یا در مقیاسی کوچکی مانند باغچه خانه خود تصمیم به این کار دارید، حاصل‌خیزی خاک اولین چیزی است که باید به آن توجه کنید. خاکی با ساختار مناسب، بافت لومی و ظرفیت نگهداری بالای آب مهمترین عواملی هستند که باید برای کشت گندم در نظر بگیرید.
آماده‌سازی زمین
قبل از اینکه برای کشت گندم اقدام کنید، باید ببینید آیا خاک زمین شما مناسب کشت گندم است یا باید آن را آماده کنید؟ برای آماده‌سازی زمین مراحل زیر را انجام دهید:
- زمین را شخم بزنید: گندم ریشه کوتاهی دارد و شخم‌زدن تا عمق حدود ۲۵ سانتی‌متر کفایت می‌کند.
- سطح خاک را صاف کنید: خاک مسطح کمک می‌کند تا کشت یکنواخت و آبیاری مؤثرتری داشته باشید.
- کوددهی کنید: ۵۰ کیلوگرم نیتروژن، ۲۵ کیلوگرم فسفر و ۱۲ کیلوگرم پتاسیم برای یک جریب زمین مناسب است.
خاک لومی با زهکشی بالا بهترین خاک برای کشت گندم است. اگر خاک زهکشی خوبی نداشته باشد، رطوبت زیاد برای گندم مشکلاتی ایجاد می‌کند. علاوه بر این، اگر خاک نیتروژن زیادی داشته باشد، ممکن است باعث توقف رشد گندم شود. در این شرایط بهتر است گیاهانی که نیاز نیتروژنی بالایی دارند را در کنار گندم بکارید. کاشت گیاهانی مانند اسفناج، چغندر و کدو کمک می‌کند تا نیتروژن خاک متعادل شود.
خواندن مقاله انواع گندم خوراکی به شما کمک می‌کند تا با نحوه مصرف آنها بیشتر آشنا شوید.
درنظرگرفتن دما و رطوبت
گندم طیف وسیعی از شرایط آبوهوایی را تحمل می‌کند و انعطاف زیادی در برابر آب‌وهوا دارد. به همین دلیل است که گندم در تمام طول سال و در کشور‌های زیادی تولید می‌شود. این گیاه می‌تواند در مناطق گرمسیری، نیمه‌گرمسیری و معتدل رشد کند. بااین‌وجود، آب‌وهوای خنک و مرطوب برای کشت گندم مناسب‌تر است. درحالی‌که گندم می‌تواند تا دمای ۳۵ درجه سانتی‌گراد نیز زنده بماند، اما بهترین دما برای کشت گندم بین ۲۱ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد است.
شما کافی است که باتوجهبه شرایط آبوهوایی خود نوع گندم را انتخاب کنید. فصل کاشت گندم اوایل پاییز یا اواخر بهار است. باتوجهبه زمان کشت به آنها گندم پاییزه و گندم بهاره می‌گویند. گندم‌های بهاره به دلیل اینکه بخشی از رشد خود را در تابستان طی می‌کنند، تحمل دمایی بالاتری دارند. از طرف دیگر، گندم‌های پاییزه به دمای سردتری برای رشد نیاز دارند. اگر تابستان‌هایی با رطوبت بالا دارید، بهتر است گندم را در مکان‌های مرتفع بکارید. وزش باد کمک می‌کند تا مزارع گندم سریع‌تر خشک شوند. باران‌های شدید و رطوبت بالا در رشد گندم اختلال ایجاد می‌کنند. مقاله چرا گندم زرد می‌شود را مطالعه کنید تا بهتر بتوانید به اهمیت رطوبت متعادل برای گندم پی ببرید.
وجود نور کافی
گندم گیاهی آفتاب دوست است و به حداقل ۶ ساعت نور مستقیم خورشید در طول روز برای رشد بهتر نیاز دارد. به دلیل عدم وجود نور خورشید کافی در زمستان، گندم‌های پاییزه رشد کندتری در مقایسه با گندم‌های بهاره دارند. نور خورشید نیز عامل مهمی برای انتخاب مکان و زمان مناسب کشت گندم دیم است. در صورت عدم دریافت نور کافی، انتظار مزرعه‌ای از گندم‌های طلایی را نداشته باشید.
نیاز آبی گندم
گندم به آب زیادی برای رشد نیاز ندارد. به همین دلیل است که تعدادی از کشاورزان کشت دیم را برای زمین‌های زراعی خود انتخاب می‌کنند. کشاورزانی که مقدار زیادی گندم کشت می‌کنند معمولاً به بارندگی‌های فصلی بسنده می‌کنند. بااین‌حال، این موضوع در زمان خشکسالی بسیار مشکل‌آفرین است. اگر شما کشت دیم را انتخاب می‌کنید، بهتر است به افزایش خشکسالی در چند سال اخیر توجه بیشتری داشته باشید و ریسک ناشی از عدم بارش باران را بپذیرید.
درصورتی‌که می‌خواهید زمین گندم را آبیاری کنید، این کار را صبح زود یا هنگام غروب خورشید انجام دهید. در این زمان‌ها از تبخیر زیاد آب جلوگیری می‌شود. آبیاری قطره‌ای روشی مناسب برای آبیاری گندم است. در این روش رطوبت خاک حفظ شده و آب کافی به ریشه گندم می‌رسد.
کاشت بذر گندم بعد از آماده سازی زمین
بذر گندم را به روش‌های زیر کاشت می‌کنند:
- نواری
- خطی
- کرتی
- کشت بر پشته‌های بلند
شما باید باتوجهبه زمین خود روش کشت بذر گندم را انتخاب کنید. معمولاً برای یک جریب زمین به ۴۰ تا ۵۰ کیلوگرم بذر گندم نیاز دارید. اگرچه روش کاشت نیز تا حد زیادی تعیین‌کننده این مقدار است. بذر گندم باید تا عمق ۴ تا ۵ سانتی‌متری خاک کاشته شود. بهتر است دانه‌ها را ردیفی بکارید و بین ردیف‌های گندم حدود ۲۰ سانتی‌متر فاصله بگذارید. رشد گندم بهاره به طور معمول ۱۲۰ روز و رشد گندم زمستانه ۲۴۰ روز طول می‌کشد.
اگر می‌خواهید برای عید سبزه بکارید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که به مقاله نحوه کاشت گندم برای سبزه عید مراجعه کنید.
کلام آخر
کشت گندم در مقایسه با محصولات زراعی دیگر راحت است و پیچیدگی خاصی ندارد. نیاز آبی کم گندم باعث شده که بسیاری از کشاورزان مناطق گرمسیری نیز سالانه مقدار زیادی گندم بکارند. کشت گندم در خانه فرصت خوبی است که بتوانید اطلاعات خود را در زمینه کشت گندم امتحان کنید. پیشنهاد می‌کنیم از این طریق به بچه‌ها نحوه رشد گندم را آموزش دهید تا درک بهتری از غذا‌هایی که هر روز می‌خورند، پیدا کنند. مثلاً طرز تهیه سوپ گندم را یاد بگیرید و با گندمی که خودشان در خانه کاشته‌اند، سوپ درست کنید. احتمالاً طعم این سوپ را هیچ‌وقت از یاد نخواهند برد! اگر در این زمینه تجربه‌ای داشته‌اید، حتماً در بخش نظرات با ما در میان گذارید.
سؤالات متداول
کدام فصل برای کاشت گندم مناسب است؟
گندم‌ها در دو نوع پاییزه و بهاره وجود دارند. گندم‌های پاییزه در اول پاییز کاشته می‌شوند و نیاز به زمستان‌های طولانی و سرد برای رشد دارند. گندم‌های بهاره نیز در اواخر بهار کاشته می‌شوند و تابش طولانی‌مدت روز‌های بلند تابستان برای رشد آنها لازم است.
آیا گندم به آب زیادی نیاز دارد؟
خیر، گندم نیاز آبی کمی دارد و بسیاری از کشاورزان کشت دیم را برای گندم انتخاب می‌کنند. در این روش آنها آبیاری باران برای زمین‌های خود بسنده می‌کنند.
چه دمایی برای رشد بهتر گندم لازم است؟
گندم‌های مختلف تحمل دمایی متفاوتی دارند. دمای بین ۲۱ تا ۲۶ درجه بهترین دمای رشد گندم است، بااین‌حال گندم در دمای ۳۵ درجه نیز زنده می‌ماند.